Testosteron en Agility

Tijdens een interview voor Software Release Magazine over falende projecten bij de overheid – waar ik als enige vrouw gevraagd werd aan deel te nemen – hoorde ik de 4 deelnemende heren (CTO Cap Gemini, een gerenommeerd agile coach van Xebia, en nog 2 heren wiens naam ik mij niet meer herinner) zeggen dat een ‘testosteron gedreven persoonlijke succesfactor’ samenwerking in dergelijke megaprojecten in de weg zou staan. En dat een agile aanpak succesvoller zou zijn.

Het is maar goed dat ik die frase niet zelf verzonnen heb omdat ik als vrouw vermoedelijk als zeurkous zou zijn betiteld. Ik was verrast dat de heren de verbinding legden tussen het gebrek aan samenwerking en werken voor het eigen belang als meer ‘masculiene’ eigenschap, en Agile praktijken als een meer feminiene aanpak. Die tegenstelling tussen masculien en feminien wilde ik graag verder onderzoeken en dan met name in de ICT wereld. De wereld waar ik werk.

De ICT wereld is nog steeds voornamelijk een mannenwereld. En als ik naar de statistieken (CPB, CBS, HBR, Gartner) kijk, wordt dat bevestigd. Het aandeel vrouwen schijnt volgens de onderzoeksbureaus zelfs mínder te worden. Dat vind ik verontrustend. Er heersen een aantal overtuigingen die ik erg interessant vind en die met name over het verschil tussen, de overigens in mijn ogen willekeurig ingevulde constructen (1), feminien en masculien, gaan.

Om dit uit te leggen heb ik een aanloopje nodig, want waarom werken er nu nog steeds zo weinig vrouwen in de ICT ondanks de introductie van Agile? Even een stukje achtergrondinformatie:

In de afgelopen decennia ervaarden veel software ontwikkelaars tijdens het bouwen van nieuwe applicaties dat er teveel nadruk lag op documentatie, projectmanagementtools en geld. In plaats van kennis, mensen, soft skills en kwaliteit. Bedoeld werden die projecten die in opeenvolgende projectfasen werden opgepakt, waarin elke discipline hun ding deed. En via handovers aan de volgende discipline werd overgedragen. Plús een besturing via een soort ‘command & control’ structuur. Zeg maar de bureaucratische waterval methodiek.

Software ontwikkelaars (=kenniswerkers) werden hier behoorlijk ongelukkig van. En ook door de manier waarop er werd gemanaged; ze voelde zich als mens nogal ondergewaardeerd. Aan de soft skills en aanwezige expertise werd door managers te weinig aandacht besteed.

Daarnaast richtte de software ontwikkelingsmethoden zich slechts op een deel van het proces en de managementmethoden richtte zich op het opdelen van projecten in separate of slechts licht overlappende fasen. Ze hadden allemaal hun een eigen insteek. Een veelheid aan manieren, die niet goed samenwerkten.

Kortom: het was echt tijd om dit anders aan te pakken. Want voor iedereen was het een lose – lose situatie. Het was tijd om een beweging op gang zetten zodat ICT mensen meer plezier in hun werk ervaren en tegelijkertijd sneller, kwalitatief goed werk opleveren. Want: een blije werknemer is een productieve werknemer.

En zo werd er in 2001 het Agile Manifest opgesteld.

Het Agile Manifest bestaat uit vier kernwaarden:

Mensen en interacties gaan bóven processen en hulpmiddelen.
Werkende software gaat bóven lijvige documentatie.
Samenwerking met de klant gaat bóven contractonderhandelingen.
Openstaan voor veranderingen gaat bóven het volgen van een vooraf opgesteld plan.

In deze kernwaarden wordt véél meer aandacht besteed aan wat we als ‘zachtere’ kanten beschouwen. De zachtere kanten die vaak ook als feminien gezien worden en die je in andere stromingen, die gebaseerd zijn op monetaire en economische resultaten, niet snel tegenkomt.

Dat startte bij mij de gedachtegang dat er met de introductie van het Agile Manifest een soort “vrouwelijke injectie’’ in de ICT wereld is gegeven, die potentieel ook meer vrouwen in deze branche zou aantrekken.

Het vraagt misschien wat lenigheid van geest maar als ik kijk naar de verschillen tussen masculiene en feminiene eigenschappen en deze vertaal naar het Agile gedachtengoed, dan kom ik op het volgende:

Algemene feminiene eigenschappen:

Wij (samenwerken, interoperabiliteit).
Circulair (iteratief).
Pluriform (multi-disciplinair).
Aanpassen, invoelen.
Computer zien als hulpmiddel.
(Systeem) interactie.

Algemene masculiene eigenschappen:

Ik
Lineair (algoritmen).
Singulier (per discipline).
Vast plan / planning.
Computer zien als attractief object.
(Systeem)ontwerp en –bouw.

Je ziet: het Agile gedachtengoed is te mappen met algemene masculiene en feminiene eigenschappen. En met de komst van het Agile Manifest, en dus de aandacht op de meer zachtere kanten in het softwareontwikkelingsproces, zou je zeggen dat het werken in de ICT ook aantrekkelijker is geworden voor vrouwen. Maar niets is minder waar. En dat verrast me.

Waarom denk jij dat er nog steeds relatief weinig vrouwen in de ICT sector werken? Wat zou een grote verschilmaker zijn om dit tij te keren?

Ik ben nieuwsgierig naar je ideeën, en praat er graag verder over met je op het Women in Agile event op 7 november.

(1) Ik zeg hier willekeurig (arbitrair) en construct omdat ik gedragingen als menselijk beschouw en niet als eigenschappen die je kunt onderverdelen tussen vrouwen of mannen. Die onderverdeling geeft namelijk voeding aan zo vele stereotypen waar ik als mens doodongelukkig van wordt. Hier op ingaan vraagt echter een vervolgblog….